Biała Księga przewiduje uznanie wybranych złóż węgla brunatnego za strategiczne z punktu widzenia interesu państwa i objęcie ich ochroną przed takim zagospodarowaniem, które uniemożliwiałoby lub znacznie utrudniało ich późniejszą eksploatację. Spotkanie odbyło się na zaproszenie Fundacji „Rozwój Tak - Odkrywki Nie” , 3 grudnia br. w Legnicy. Jego honorowym patronem był wójt Gminy Gubin. Przed spotkaniem odbyła się konferencja prasowa, w której uczestniczyli: Anna Dziadek prezes Stowarzyszenia "Nie Kopalni Odkrywkowej, dr Michał Wilczyński były wiceminister i Gł. Geolog Kraju, dr hab. Leszek Pazderski Greenpeace Polska, ,Radosław Gawlik prezes Eko -Unia Stowarzyszenia, wice przewodniczy Koalicji "RT-ON” oraz Tomasz Waśniewski prezes Fundacji "RT-ON”.
Otwierająca spotkanie Irena Rogowska, przewodnicząca Ogólnopolskiej Koalicji „Rozwój Tak - Odkrywki Nie”, inicjatorka największego prawomocnego referendum lokalnego w historii wolnej Polski przeciw odkrywkom - nawiązała do realnego „zagrożenia dla gmin i mieszkańców, jakie niesie ze sobą wprowadzenie ochrony złóż węgla brunatnego. Przywołała własne doświadczenia - w latach siedemdziesiątych XX w. wprowadzono już ochronę złoża węgla brunatnego „Legnica”. Jego konsekwencją było drastyczne zahamowanie rozwoju całego regionu, które trzeba było potem wiele lat nadrabiać już po przemianach ustrojowych z1989 r. Dziś bez względu na pamięć tamtych błędnych decyzji chce się powrócić do ochrony zapominając, jakie skutki niesie ona dla gmin. W latach 80 -tych, po blisko 10 latach zastoju ochronę odwołano. Obecnie sprawa powraca w zapisach Białej Księgi, która w ocenie przewodniczącej owszem chroni, ale interesy jednej tylko branży.
Po prezentacjach ekspertów, oprócz dr Michała Wilczyńskiego, dr hab. Leszka Pazderskiego, wystąpili dr Sylwester Kraśnicki oraz Beata Filipcova prawnik z Fundacji Frank Bold, nastąpiła dyskusja z udziałem reprezentantów jednostek samorządu terytorialnego z terenów gmin ujętych w wykazie złóż kopalin strategicznych, które uzyskały najwyższa ocenę w wyniku waloryzacji.
Glos zabrali min. Wójt Gminy Gubin Zbigniew Barski, Zastępca Burmistrza Miasta Złoczew Czesław Pędzik, Wójt Gminy Brody Ryszard Kowalczuk, Burmistrz Miasta Krobia Sebastian Czwojda, Zastępca Burmistrza Gminy Mosina Przemysław Mieloch. oraz Sylwia Maćkowiak ze Stowarzyszenia „Nasz Dom”.
Starosta Kościański Bernard Turski poinformował zebranych o konferencji przedstawicieli pięciu powiatów (Krotoszyn, Gostyń, Leszno, Rawicz, Kościan), na której, 25 listopada 2015 r. podjęto wspólne stanowisko dotyczące opublikowania projektu "Białej Księgi Ochrony Złóż Kopalin". Mając na uwadze - powiedział - wysoki poziom konferencji w Legnicy, zaproponował zaproszenie występujących wcześniej ekspertów na spotkanie z włodarzami i mieszkańcami z zagrożonych odkrywkami terenów z Wielkopolski. Następnie poinformował o podjętej uchwale w sprawie stanowiska Rady Powiatu Kościańskiego, dotyczącego opublikowania projektu „Białej Księgi Ochrony Złóż Kopalin” i przekazaniu jej Prezydentowi RP, Premierowi, Marszałkowi Sejmu, Ministrowi Środowiska, Ministrowi Energetyki i wszystkim parlamentarzystom z ich terenu – nie z prośbą, ale żądaniem !!! aby te sprawy tak istotne dla południowo-zachodniej Wielkopolski były wzięte bardzo poważnie pod uwagę. Podkreślił, iż należy jasno artykułować, jakie są oczekiwania w omawianej sprawie związane z przyszłością obecnego jak i następnych pokoleń. Zaznaczył, że w ich rejonie jest wysoko rozwinięte rolnictwo i wiele się dzieje „wokół rolnictwa” (rozwija się przemysł, usługi). Podkreślił, iż należy podjąć działania, które pozwolą na zachowanie środowiska dla przyszłych pokoleń. Podziękował za możliwość uczestnictwa w konferencji. Kończąc stwierdził, iż musi być wywierana „społeczna” silna presja na osoby podejmujące w omawianej sprawie decyzje.
Na koniec konferencji Członek Zarządu Powiatu Rawickiego Antoni Jórdeczka złożył wniosek formalny, aby eksperci w oparciu o już istniejące stanowisko z Wielkopolski opracowali jedno wspólne stanowisko z toczącej się konferencji. Stanowisko zostałoby przekazane do akceptacji wszystkim zainteresowanym, samorządom i organizacjom pozarządowym, a następnie w ramach konsultacji przesłane do Ministerstwa Środowiska przed 15 grudnia br.
Tomasz Waśniewski - prezes Fundacji „Rozwój Tak - Odkrywki Nie” - dziś mogę poinformować: Tak, wspólne stanowisko zostało opracowane i przesłane uczestnikom Konferencji. Obecnie na adres Fundacji spływają podpisy z całego kraju. Popierają nasze stanowisko organizacje pozarządowe i samorządy, np. dokument podpisał już cały 5 -osobowy zarząd powiatu rawickiego !
Nie ukrywam stanowisko wobec zapisów „Białej księgi ochrony złóż kopalin" jest niezwykle krytyczne - zwracamy w nim uwagę min. na to że propozycje Białej Księgi podważają samą istotę i autonomię samorządu terytorialnego, stanowiąc nieuzasadnione uprzywilejowanie jednego sposobu zagospodarowania terenu (tj. górnictwa odkrywkowego) i pozbawiając gminy władztwa planistycznego, nie zapewniają przy tym należytej ochrony konstytucyjnie zagwarantowanego prawa własności.. są drastycznie niekorzystne dla sytuacji społeczno-gospodarczej całych regionów i poszczególnych gmin również jako sprzeczne ze standardami i zasadami konstytucyjnymi, na których opiera się funkcjonowanie samorządu terytorialnego i lokalnych społeczności w Polsce.
Pełny tekst stanowiska w tym podniesione przez ekspertów dodatkowe argumenty opublikujemy po przesłaniu go Ministerstwu Środowiska.

Na zdjęciach poniżej min. wójtowie: Gmin Gubin, Brody,Kunice oraz starosta kościański.